Sinds Corona raakt het gebruik van beeldbellen in de zorg- en hulpverlening steeds meer ingeburgerd. Het wordt omarmd als een efficiënte manier van behandelen of begeleiden. Het verandert de manier waarop mensen met elkaar in interactie zijn en daarom is het van belang om het doel van beeldbellen scherp voor ogen te houden.
Beeldbellen lijkt praktisch en efficiënt maar er kleven haken en ogen aan waardoor de effectiviteit duidelijk minder is dan bij persoonlijk contact. We noemen hier drie dingen waar rekening mee gehouden moet worden binnen behandeling en begeleiding via beeldbellen:
- Zender – ontvanger
Vanuit onze ervaring is beeldbellen geschikter voor het geven van informatie (éénrichtingverkeer) dan voor het uitwisselen van gevoelens en ervaringen (dialoog of ook wel interactie). Het nodigt dus uit tot monologen en dan wordt de kern van behandeling of begeleiding gemist. Daarnaast ervaren beide partijen vaak een zeker ongemak waardoor een maximaal gevoel van veiligheid, vertrouwen en ontspanning tussen beiden lastig wordt. Kortom mensen durven minder goed “het achterste van hun tong te laten zien” en zeker als het gaat over problemen en mogelijke schaamte- en/of schuldgevoelens, kan er een ongelijkwaardige verdeling in de interactie ontstaan. 
Digitale vaardigheid
Wij hebben ervaren dat veel van onze cliënten (en collega’s net zo goed :)) helemaal niet zo vertrouwd zijn met de computer en met digitale oplossingen. Veel mensen zijn er ook huiverig voor. De drempel om via een beeldscherm met elkaar te praten, kan daardoor heel hoog zijn. Wij zien dat het overschatten van de digitale vaardigheden van mensen een enorme valkuil is in zorg- en hulpverlening. Dat betekent in de praktijk dus vaak dat we meer tijd kwijt zijn aan het leggen van technische verbindingen dan aan het daadwerkelijk onderhouden van de verbinding die we in het echte leven gewoon al hebben.- Investering in interactie
Interactie is veel meer dan alleen praten met elkaar. Veel van de non-verbale signalen die het verschil kunnen maken in de kwaliteit van interacties gaan grotendeels onbewust en wij hebben ervaren dat deze in persoonlijk contact sneller opgemerkt worden dan via een beeldscherm. Non-verbale signalen als ongemak, overprikkeling, focus op het gesprek, ruimte voor stiltes of spanningen zijn lastiger op te merken als er een beeldscherm tussen zit. In een persoonlijk contact kun je makkelijker besluiten om even een rondje te gaan lopen of even samen een kast op te ruimen als het te veel wordt. Via een beeldscherm is een afspraak toch statischer en daarmee wordt behandeling of begeleiding op maat nèt even lastiger.
Wij zeggen niet dat persoonlijk contact altijd de enige optie is! Beeldbellen kan zeker meerwaarde hebben als er bewust voor gekozen wordt. De trend die wij nu zien, is dat beeldbellen gezien wordt als gelijkwaardig alternatief voor persoonlijk contact en wij willen wijzen op het feit dat alleen beeldbellen niet zaligmakend is. En dat is nog los van het feit dat praktische problemen met beeldbellen ook nog lang niet tot het verleden horen.
Wij hopen dat dit blog met name beleidsmakers, zorgverzekeraars en managers aan het denken zet over het doel waarmee beeldbellen wordt ingezet.
