BAM, daar slaat de deur dicht. Elk verder gesprek is zinloos. Ik maak dat geregeld mee in de ambulante hulpverlening. Elke nieuwsgierigheid wordt de kop ingedrukt, elke openheid ontbreekt en er ontstaat geen ruimte om de samenwerking te zoeken. Duidelijk is het dan weer wel.
Wat zit daarachter?
Vanuit mijn achtergrond als logopedist bij mensen met een verstandelijke beperking heb ik geleerd dat “nee” zeggen de meest veilige optie is. Dan kan er namelijk niets geks gebeuren. In de praktijk betekent het vaak dat de “nee” gezien wordt als opstandig, weerspannig en moeilijk gedrag.
Kijk eens rond in jouw eigen praktijk en maak de vergelijking eens: hoe vaak hoor je dan een vorm van “nee” en hoe vaak is de reactie dan “daar moet wat mee”. JIJ hebt iets in je hoofd en de ander zegt “nee” of “zo doen we dat niet” of “dat moet nu eenmaal zo” (en zo zijn er nog veel meer vermomde “nee’s”). Hoe reageer jij dan?
Verbinding verbroken
Feitelijk is de verbinding dan verbroken, de deur is dicht en er ontstaat ongemak. Ongemak veroorzaakt diverse niveau’s van stress. Elk mens reageert anders op stress; de één gaat in de aanval (vechten), de ander loopt weg (vermijden) en in het uiterste geval valt iemand stil (bevriezen). Alle drie de reactievormen zijn bedoeld als zelfbescherming en alledrie zijn ze niet bevorderlijk voor de interactie en de verbinding.
Hoe dan wel?
- Besef te allen tijden dat je passant bent in het leven van mensen. De mensen die jouw hulp vragen, zitten 24 uur per dag, zeven dagen per week in hun hoofd, hun, lijf en hun situatie. Het probleem begint niet op het moment dat jij erbij betrokken raakt.
- Ieder mens is uniek. Zelfs als jij als professional de signalen allang herkent, je al precies weet hoe het in elkaar zit en bij wijze van spreken het plan al klaar hebt liggen, is het toch aan jou om te blijven zien dat het voor degene tegenover je nieuw is.
- Angst, agressie en frustratie zijn in de meeste gevallen niet tegen jou persoonlijk gericht. Het zijn uitingen van onmacht, moedeloosheid en een gevoel van niet serieus genomen worden. Het is aan jou als professional om jouw vaardigheden in te zetten om de ander serieus te nemen en tijd te investeren in het leren kennen van degene die jouw hulp vraagt.
- Goede hulpverlening sluit aan bij de behoeften van degene die hulp zoekt. Investeer in het leren kennen van de ander, benoem de behoeften die jij denkt te zien en check of de ander daarvoor open staat. Plant zaadjes en geef de ander tijd om zelf tot conclusies te komen. Zorg- en hulpverlening is geen lineair proces, het is meer een wandeling waarbij links en rechts af slaan, terugkeren op het beginpunt en soms door stekelige struiken gaan om te komen tot verbetering voor degene die hulp nodig heeft.
Het “systeem” is over de afgelopen jaren leidend geworden en “evidence based” de norm.
Mijn grote probleem hiermee is dat het vooral deuren dichtslaat.
“Zo werken wij” schiet zoveel doelen voorbij dat het niet raar is dat veel mensen zich niet veilig, met vertrouwen en ontspanning bewegen in dit systeem, zowel professionals als hulpvragers. Met als gevolg dat de menselijke maat steeds vaker het onderspit delft en interacties vooral vanuit angst, wantrouwen en controle plaatsvinden.
Zet de deur open en laat een frisse wind waaien. Laten we samen werken aan een zorg- en hulpverlening die ruimte geeft, open is, nieuwsgierig is en vooral duidelijk is in het kader van wederzijds begrip.
Nieuwsgierig geworden? karen@aansluitenbijcommunicatie.nl
Voor meer vermomde “nee’s” : opmerkingen die interacties abrupt beëindigen
BAM, daar slaat de deur dicht. Elk verder gesprek is zinloos. Ik maak dat geregeld mee in de ambulante hulpverlening. Elke nieuwsgierigheid wordt de kop ingedrukt, elke openheid ontbreekt en er ontstaat geen ruimte om de samenwerking te zoeken. Duidelijk is het dan weer wel.
Wat zit daarachter?
Vanuit mijn achtergrond als logopedist bij mensen met een verstandelijke beperking heb ik geleerd dat “nee” zeggen de meest veilige optie is. Dan kan er namelijk niets geks gebeuren. In de praktijk betekent het vaak dat de “nee” gezien wordt als opstandig, weerspannig en moeilijk gedrag.
Kijk eens rond in jouw eigen praktijk en maak de vergelijking eens: hoe vaak hoor je dan een vorm van “nee” en hoe vaak is de reactie dan “daar moet wat mee”. JIJ hebt iets in je hoofd en de ander zegt “nee” of “zo doen we dat niet” of “dat moet nu eenmaal zo” (en zo zijn er nog veel meer vermomde “nee’s”). Hoe reageer jij dan?
Verbinding verbroken
Feitelijk is de verbinding dan verbroken, de deur is dicht en er ontstaat ongemak. Ongemak veroorzaakt diverse niveau’s van stress. Elk mens reageert anders op stress; de één gaat in de aanval (vechten), de ander loopt weg (vermijden) en in het uiterste geval valt iemand stil (bevriezen). Alle drie de reactievormen zijn bedoeld als zelfbescherming en alledrie zijn ze niet bevorderlijk voor de interactie en de verbinding.
Hoe dan wel?
- Besef te allen tijden dat je passant bent in het leven van mensen. De mensen die jouw hulp vragen, zitten 24 uur per dag, zeven dagen per week in hun hoofd, hun, lijf en hun situatie. Het probleem begint niet op het moment dat jij erbij betrokken raakt.
- Ieder mens is uniek. Zelfs als jij als professional de signalen allang herkent, je al precies weet hoe het in elkaar zit en bij wijze van spreken het plan al klaar hebt liggen, is het toch aan jou om te blijven zien dat het voor degene tegenover je nieuw is.
- Angst, agressie en frustratie zijn in de meeste gevallen niet tegen jou persoonlijk gericht. Het zijn uitingen van onmacht, moedeloosheid en een gevoel van niet serieus genomen worden. Het is aan jou als professional om jouw vaardigheden in te zetten om de ander serieus te nemen en tijd te investeren in het leren kennen van degene die jouw hulp vraagt.
- Goede hulpverlening sluit aan bij de behoeften van degene die hulp zoekt. Investeer in het leren kennen van de ander, benoem de behoeften die jij denkt te zien en check of de ander daarvoor open staat. Plant zaadjes en geef de ander tijd om zelf tot conclusies te komen. Zorg- en hulpverlening is geen lineair proces, het is meer een wandeling waarbij links en rechts af slaan, terugkeren op het beginpunt en soms door stekelige struiken gaan om te komen tot verbetering voor degene die hulp nodig heeft.
Het “systeem” is over de afgelopen jaren leidend geworden en “evidence based” de norm.
Mijn grote probleem hiermee is dat het vooral deuren dichtslaat.
“Zo werken wij” schiet zoveel doelen voorbij dat het niet raar is dat veel mensen zich niet veilig, met vertrouwen en ontspanning bewegen in dit systeem, zowel professionals als hulpvragers. Met als gevolg dat de menselijke maat steeds vaker het onderspit delft en interacties vooral vanuit angst, wantrouwen en controle plaatsvinden.
Zet de deur open en laat een frisse wind waaien. Laten we samen werken aan een zorg- en hulpverlening die ruimte geeft, open is, nieuwsgierig is en vooral duidelijk is in het kader van wederzijds begrip.
Nieuwsgierig geworden? karen@aansluitenbijcommunicatie.nl
Voor meer vermomde “nee’s” : opmerkingen die interacties abrupt beëindigen